ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

Ο 19ος και ο 20ος αιώνας χαρακτηρίζονται από την έντονη εκδοτική δραστηριότητα στον τομέα των νομικών κειμένων της μεταβυζαντινής περιόδου, από Έλληνες και ξένους μελετητές. Οι εκδόσεις αυτές, οι οποίες περιλαμβάνουν μια αξιοσημείωτη ποικιλία κειμένων, (νοταρικά και διοικητικά έγγραφα, νόμους και διατάγματα, νομοκανονικές συλλογές, πατριαρχικά και συνοδικά έγγραφα και αποφάσεις, κώδικες, υπομνήματα, συλλογές νομικών εθίμων, δικογραφίες κ.ά.), σχετίζονται είτε με τη διερεύνηση του βυζαντινού και μεταβυζαντινού δικαίου είτε με τη μελέτη της ιστορίας, της οικονομίας, της κοινωνικής και εκκλησιαστικής οργάνωσης των ξενοκρατούμενων ελληνικών περιοχών. Ο πλούτος και η ποικιλομορφία των μεταβυζαντινών κειμένων που είδαν το φως κατέστησε τη συστηματική σύναξη και παρουσίαση των δημοσιευομένων εγγράφων αναγκαία προϋπόθεση για τη μελέτη της επίδρασης του βυζαντινού στο μεταβυζαντινό δίκαιο, τη διερεύνηση των δικαιϊκών θεσμών και τη σύνθεση της ιστορίας του ελληνικού χώρου κατά την περίοδο των ξένων κυριαρχιών (οθωμανική, φραγκική, βενετική). Τα ανωτέρω ενέπνευσαν τον Δημήτριο Γκίνη στην υλοποίηση του εγχειρήματος της συστηματικής κατάταξης και παρουσίασης των μεταβυζαντινών νομικών πηγών στο μνημειώδες έργο "Περίγραμμα Ιστορίας του Μεταβυζαντινού Δικαίου" που εκδόθηκε το 1966 και συμπληρώθηκε με δύο μικρότερα δημοσιεύματα στην Επετηρίδα της Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών το 1972-73 και το 1977-1978. Το "Περίγραμμα" και τα συμπληρώματά του συνέβαλαν αποφασιστικά στη μελέτη του μεταβυζαντινού δικαίου, αλλά και στην εξέλιξη της έρευνας σε άγνωστους έως τότε τομείς. Το ανανεωμένο επιστημονικό ενδιαφέρον απέδωσε πολυάριθμες δημοσιεύσεις. Πολλές από αυτές φιλοξενούσαν μεγάλο αριθμό νομικών πηγών που διαφώτιζαν την ιστορία του δικαίου και των θεσμών του ξενοκρατούμενου (τουρκοκρατούμενου, λατινοκρατούμενου, βενετοκρατούμενου) ελληνισμού. Η εντυπωσιακή αύξηση των δημοσιευμένων νομικών πηγών μετά το 1978, κατέστησε αναγκαία την ανάληψη νέας προσπάθειας περισυλλογής και παρουσία