ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟ ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ

Ο Τομέας Μεσαιωνικών και Νέων Ελληνικών Σπουδών του Τμήματος Φιλολογίας ΑΠΘ αφιέρωσε τις εργασίες της ΙΓ' Διεθνούς Επιστημονικής Συνάντησης, με τίτλο "Νεοελληνική Λογοτεχνία και κριτική από τον Διαφωτισμό έως σήμερα" (Θεσσαλονίκη, 3 - 6 Νοεμβρίου 2011), στη μνήμη του Παν. Μουλλά (1935 - 2010).
Οι εργασίες που δημοσιεύονται εδώ σχετίζονται ποικιλοτρόπως με τα πλουσιότατα επιστημονικά, ερευνητικά και διδακτικά ενδιαφέροντα του τιμωμένου για τη μελέτη ποικίλων εκφάνσεων της νεοελληνικής λογοτεχνίας και κριτικής από τα τέλη του 18ου αιώνα έως σήμερα. Στο πλαίσιο των εικοσιμιάς συνεδριών διασταυρώθηκαν επιστημονικοί λόγοι από τη σκοπιά της νεοελληνικής φιλολογίας, της ιστορίας, της συγκριτικής φιλολογίας, αναδεικνύοντας ζητήματα γραμματολογίας και κοινωνιολογίας της λογοτεχνίας, σχέσεών της με άλλες τέχνες και μορφές λόγου ή εκφάνσεις του βίου, διερευνήσεις ταυτοτήτων, ηθικής και πολιτικής της γραφής, διακειμενικές προσεγγίσεις, θέματα πρόσληψης, καθώς και ιστορίας και ποιητικής των γραμματολογικών ειδών. Πολλές από τις εργασίες του τόμου καταθέτουν τα πορίσματα μιας αρχειακής έρευνας, άλλες πάλι εκκινούν από θεωρητικές αφετηρίες και ανανεώνουν με νέες ερμηνείες τις συνομιλίες με τα λογοτεχνικά κείμενα ή επιχειρούν συνδυασμούς ιστορικών/γραμματολογικών προσεγγίσεων με θεωρητικές προτάσεις.
Το εύρος όμως των ενδιαφερόντων του Παν. Μουλλά αποτέλεσε μόνο την αφορμή, διότι οι εργασίες του τόμου διευρύνουν τα μονοπάτια στα οποία περπάτησε ο Μουλλάς με νέα ερωτήματα, νέες θεάσεις, νέα αναλυτικό εργαλεία. Πως αλλιώς; Η ιστορικότητα της πρόσληψης δεν επιτρέπει την επιστροφή μιας αναλλοίωτης αντήχησης στην πηγή του ήχου και η πρότερη συγγραφική φωνή δεν ανακλάται με τον ίδιο τρόπο στο ύστερο αναγνωστικό ιστορικό υποκείμενο. Έτσι βέβαια αφενός προκύπτουν συνεχώς νέα "θέματα για ξετύλιγμα" και αφετέρου διασφαλίζεται η διαρκής διερώτηση, μακριά από μουσειακές βεβαιότητες και εφησυχαστικά συμπεράσματα.