ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Η δημοκρατία, που εφευρέθηκε από τους Έλληνες κατά την αρχαιότητα, εδραιώθηκε γρήγορα στους Αθηναίους, που πάντα κατέχονταν από το πάθος της συζήτησης και των πολιτικών διαμαχών, στις οποίες ερχόταν σε αντιπαράθεση η ομορφιά της με τις δυσκολίες της. Το βιβλίο αυτό επιχειρεί να καταγράψει την ιστορία αυτών των αντιδράσεων, διαλέγοντας γι' αυτόν τον σκοπό κάποια προβλήματα στα οποία επανέρχονται αδιάκοπα οι συγγραφείς. Είτε πρόκειται για τύφλωση του λαού, είτε για δημοκρατική αναρχία, είτε για κομματικές διενέξεις που μεταβάλλουν μια κυβέρνηση όλου του λαού σε δικτατορία του όχλου, η συγκεκριμένη εμπειρία της μικρής αθηναϊκής πόλης αντανακλάται, τον τέταρτο και πέμπτο π.Χ. αιώνα, σε διάφορα φιλολογικά κείμενα, προτού να μετατραπεί σε συστήματα ιδεών και καταλήξει στις υψηλές αναλύσεις του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη. Από το ένα κείμενο στο άλλο, από τον ένα αιώνα στον άλλον, τα επιχειρήματα παίρνουν την απάντησή τους και συγκεκριμενοποιούνται, ορίζοντας τα στάδια μιας πραγματικής πνευματικής περιπέτειας. Αυτή η περιπέτεια παραμένει συνδεδεμένη με μια μορφή δημοκρατίας πολύ διαφορετική από όσες γνωρίζει ο σύγχρονος κόσμος. Η ελληνική σκέψη, όμως, διαρκώς επιδιώκει να εγκλωβίσει το ουσιώδες. Έτσι εξηγείται το ότι πολύ συχνά η ανάλυση συναντά προκαταλήψεις, που ακόμα παραμένουν και δικές μας στον σημερινό κόσμο.