Ο ΗΓΕΜΟΝΑΣ

[...] "Ο ηγεμόνας" αποτελείται από 26 κεφάλαια. Στα 11 πρώτα περιγράφονται οι διάφοροι τύποι ηγεμονιών, στα κεφάλαια 12-14 γίνεται λόγος για τα είδη στρατών που υπάρχουν και στα 15-24 -που προκάλεσαν και τις περισσότερες αντιδράσεις- για το ποια πρέπει να είναι η συμπεριφορά των ηγεμόνων. Στο κεφάλαιο 25 εξετάζεται η επίδραση της τύχης στις πολιτικές καταστάσεις και το 26 αποτελεί έκκληση για την απελευθέρωση και ενοποίηση της Ιταλίας.
Το ύφος του έργου, απλό, χωρίς στολίδια, δεν είναι αυτό που θα ταίριαζε σε μια σχολαστική πραγματεία της εποχής. Οι λατινικοί τίτλοι των κεφαλαίων του προσδίδουν τόνο συστηματικού επιστημονικού έργου. Η γλώσσα του Μακιαβέλλι είναι συχνά ελλειπτική, χρησιμοποιεί αλυσιδωτές επιχειρηματολογίες, πολλές φορές καταφεύγει σε φανταστικούς διαλόγους με ανύπαρκτο συνομιλητή. Προσπαθεί να εμφανίζεται σαν ψυχρός, αδιάφορος, αντικειμενικός παρατηρητής, που παρουσιάζει με επιστημονική ακρίβεια τους νόμους που διέπουν την πολιτική ζωή. Το πάθος του συγγραφέα όμως διαφαίνεται αρκετές φορές, και τότε κυριαρχεί ο δραματικός τόνος, δηλώνεται η έντονη επιδοκιμασία ή αποδοκιμασία προσώπων. Ανατρέχει συνεχώς σε παραδείγματα από την ελληνική και τη ρωμαϊκή αρχαιότητα. Μιλάει για τους αρχαίους σαν να τον χωρίζει μικρή απόσταση απ' αυτούς, σαν ν' ανήκουν στην ίδια χρονική ενότητα. Του αρέσουν οι αντιθέσεις και οι γενικεύσεις. Δραματοποιεί τις παρατηρήσεις του και υπερβάλλει στα συμπεράσματά του.
[...] (από το σημείωμα της μεταφράστριας)