ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΟΙ ΤΟΜΟΣ Ι (ΑΔΕΤΟ)

Πενήντα χρόνια μεσολάβησαν από την πρώτη έκδοση της μελέτης της Αγγελικής Χατζημιχάλη για τους Σαρακατσάνους για να καταστεί δυνατή η επανέκδοσή της. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το έργο αυτό ήταν το σημαντικότερο της Ελληνίδας λαογράφου, έργο για το οποίο μόχθησε επί χρόνια, έδωσε όλο της το είναι, και δυστυχώς δεν κατόρθωσε να το δει ολοκληρωμένο. Το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος Αγγελικής Χατζημιχάλη, σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή που ορίστηκε για την έκδοση του πεντάτομου αυτού έργου, προχωράει όχι μόνο στην επανέκδοση του πρώτου τόμου που κυκλοφόρησε το 1957, αλλά και στη δημοσίευση του ανέκδοτου υλικού, συμπληρώνοντας τη συνολική έκδοση με πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Οι Σαρακατσάνοι αποτέλεσαν μέρος της ζωής της Αγγελικής Χατζημιχάλη. Αγάπησε τόσο πολύ τον νομαδικό αυτό πληθυσμό, ζώντας μεγάλες περιόδους της ζωής της μαζί του, και τον πρόβαλε τόσο δυναμικά, αποδεικνύοντας τις αρχέγονες ελληνικές του ρίζες, ώστε όλοι οι Σαρακατσάνοι, σήμερα που τόσο πολλοί την έχουν ξεχάσει, τη θεωρούν ακόμα μητέρα τους. Δεν υπήρχε στάνη που να μη γνώριζε την Αγγελική Χατζημιχάλη. Χαρακτηριστικό δείγμα της αγάπης τους είναι η προσωπική ανάμνηση σημαίνοντος Σαρακατσάνου, που συνηθίζει να την επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία: στη στάνη που μεγάλωσε, η φωτογραφία της Αγγελικής Χατζημιχάλη βρισκόταν στο εικονοστάσι, χειρονομία που μόνο στην Ινδία, με παράδοση στη θεοποίηση θνητών, μπορεί να βρει την αντιστοιχία της. Και για να κατανοήσουμε αυτή την πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα αντιμετώπιση, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως, όταν οι Σαρακατσάνοι κατέβαιναν κάθε χειμώνα στα πεδινά, οι γηγενείς πληθυσμοί της επικράτειάς μας τους αντιμετώπιζαν με αισθήματα ξενοφοβίας, ρίχνοντας τους πέτρες. Η Αγγελική Χατζημιχάλη κατάφερε να ανατρέψει αυτή τη νοοτροπία. (από τον πρόλογο του βιβλίου)