Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ-ΒΙΒΛΙΟΔΕΤΗΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ)

Από τον πρώτο τόμο της Πνευματικής Πορείας έχουμε κάνει λόγο επανειλημμένα για τον ρόλο που έπαιξε στο δοκιμαζόμενο διάσπαρτο Γένος το χειρόγραφο και κυρίως το έντυπο βιβλίο, ως συνδετικός κρίκος του ελληνόφωνου στοιχείου, σε κοσμικό αλλά και θρησκευτικό επίπεδο. Στον τόμο αυτό παρουσιάζουμε όλο το φάσμα του έκτυπου ελληνικού βιβλίου, όπως τα κέντρα παραγωγής του και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του.
Το κατεξοχήν κέντρο παραγωγής έντυπου βιβλίου υπήρξε η Βενετία, όπου από τον 15ο αιώνα και ως τα μέσα του 19ου αιώνα συνέχισαν να εκδίδονται αδιάκοπα ελληνικά βιβλία. Εδώ θίγονται ζητήματα που έχουν να κάνουν με τους τυπογραφικούς οίκους που ιδρύθηκαν στη Βενετία, ελληνικούς και ιταλικούς, και αναφερόμαστε στη συνεργασία τους σε οικονομικό και τεχνικό επίπεδο, δηλαδή στις παραγγελίες ελληνικών λειτουργικών και κοσμικών βιβλίων, όπως και στις διορθωτικές επιμέλειες κειμένων. Γίνεται λόγος επίσης και για ζωτικά θέματα που απασχολούσαν τους εκδότες-τυπογράφους, όπως τα τραβήγματα, η διακίνηση των βιβλίων στην τοπική αγορά, αλλά και σε απομακρυσμένες περιοχές, από τα Γιάννενα ως και τη Χίο. Διαθέτουμε στοιχεία και τα επισημαίνουμε ως προς το κόστος ορισμένων εκδόσεων, αλλά και ως προς τις τιμές πώλησής τους, χονδρικής και λιανικής. Κινητήρια δύναμη της όλης παραγωγής είναι οι Έλληνες λόγιοι, οι οποίοι στην ουσία αντιπροσωπεύονται από συγγραφείς, καλλιγράφους, φιλολόγους, τεχνίτες της κάσσας, ακόμη και καλλιτέχνες. [...] (Απόσπασμα από την εισαγωγή της έκδοσης)