Η ΕΙΣΒΟΛΗ ΤΩΝ ΒΑΡΒΑΡΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Τα συγγράμματα του John Bagnell Bury συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται συχνότατα από τους μελετητές των νεότερων γενεών, λόγω της υψηλής πρωτοτυπίας της έρευνάς τους, αλλά και λόγω του απαράμιλλου ύφους γραφής τους. Συγκαταλέγονται μεταξύ των συχνότερα παραπεμπόμενων έργων εδώ και έναν αιώνα και πλέον, ενώ τα κυριότερα ανάμεσά τους κοσμούν τους γενικούς πίνακες βραχυγραφιών σημαντικών νεότερων αυτοτελών ή συλλογικών έργων. Πολλοί μεταγενέστεροι του John Bagnell Bury βυζαντινολόγοι εγκωμίασαν στα έργα τους τη μεθοδικότητά του και τη μεγάλη εποπτική και συνθετική ικανότητά του. Καθώς τόνισε ο Γεώργιος Οστρογκόρσκυ (1902-1976), κορυφαίος βυζαντινολόγος του 20ού αιώνα και ουσιαστικός ιδρυτής των βυζαντινών σπουδών στη Γιουγκοσλαβία από τη δεκαετία του 1950, όπως οι ρώσοι βυζαντινολόγοι θεμελίωσαν την έρευνα της βυζαντινής αγροτικής οικονομίας, έτσι και ο John Bagnell Bury εγκαινίασε τη συστηματική έρευνα των βυζαντινών διοικητικών θεσμών, που θα συνεχιστεί αργότερα με επιτυχία από τους Ernst Stein και Franz Dolger. Ο John Bagnell Bury θεωρούσε την ιστορία ως συστηματική επιστήμη, η οποία όμως περιέχει και αρκετούς αστάθμητους παράγοντες, ώστε να μην είναι δυνατή η διατύπωση γενικών νόμων ή η εξαγωγή διδακτικών συμπερασμάτων. Ο σκεπτικισμός του όμως ήταν περιορισμένος. Γενικά αντιπροσωπεύει τη βικτωριανή διανόηση και εκφράζει την πίστη της στην παντοδυναμία της λογικής, όπως και την ικανότητά της να φωτίζει το ευρωπαϊκό παρελθόν και να ερμηνεύει το παρόν.

Καθηγητής Δρ Αλέξιος Γ.Κ. Σαββίδης