ΠΑΝΔΗΜΙΕΣ

Το ξέρατε ότι τα «πάρτι Covid» έχουν ιστορικό προηγούμενο; Ότι ογκώδεις κοινωνικές ταραχές και όχλοι ασθενών κατέστρεψαν ολόκληρα νοσοκομεία στη Ρωσία του 1830, όταν ο Τσάρος, προκειμένου να σταματήσει την προερχόμενη από την Κεντρική Ασία χολέρα, ξεθεμελίωνε δρόμους, κατέστρεφε γέφυρες κι έδινε (ματαίως) διαταγή σε 60.000 στρατιώτες να εμποδίσουν τη μετακίνηση ανθρώπων από και προς τα αστικά κέντρα;

Στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα επισκόπηση των πανδημιών που έχουν πλήξει ιστορικά την ανθρωπότητα, ο Christian W. McMillen περιγράφει πώς η ιστορία επηρεάζεται από τις πανδημίες αλλά και πώς οι κοινωνικές συμπεριφορές επηρεάζουν την εξέλιξη των πανδημιών. Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα από ιατρική άποψη έτσι κι αλλιώς, η μελέτη των πανδημιών παρέχει και απρόσμενες ανακαλύψεις για τον πολιτισμό και την πολιτική.

Από την πανώλη του Ιουστινιανού (που σκότωσε εν μία νυκτί πάνω από δέκα χιλιάδες ανθρώπους στη βυζαντινή Κωνσταντινούπολη) μέχρι την επιδημία του Έμπολα το 2014, ο McMillen διατρέχει τις σημαντικές πανδημίες της ανθρώπινης ιστορίας (πανώλη, φυματίωση, ελονοσία, ευλογιά, χολέρα, γρίπη και HIV/AIDS), εξηγώντας πώς τα ξεχωριστά βιολογικά χαρακτηριστικά κάθε ασθένειας επηρέασαν την εξάπλωση της πανδημίας της. Αναλύει επίσης τις εκάστοτε κρατικές αντιδράσεις –όπως καραντίνα, απομόνωση, ταξιδιωτικούς περιορισμούς και άλλες μορφές κοινωνικού ελέγχου– και δίνει ιδιαίτερη προσοχή στη μετα-πανδημιακή ανάπτυξη της δημόσιας υγείας και την έκρηξη της ιατρικής έρευνας. Γράφοντας τον Δεκέμβριο του 2016 και αξιολογώντας τη σχέση ανάμεσα στη φτώχεια, τις ασθένειες και τη γεωγραφία των επιδημιών, ο McMillen προέβλεψε την ανάγκη να μάθουν οι κυβερνήσεις από προηγούμενες εμπειρίες και να συνεργαστούν παγκοσμίως και προληπτικά για την αποτροπή μελλοντικής επιδημίας. Δυστυχώς δεν εισακούστηκε.