ΔΑΒΙΔ Ο ΣΑΣΟΥΝΙΟΣ

Δαβίδ ο Σασούνιος είναι ο τίτλος του λαϊκού ηρωικού έπους της Αρμενίας. Για το έπος αυτό χρησιμοποιήθηκαν κατά καιρούς και άλλες ονομασίες, όπως: Οι ατρόμητοι του Σασούν, είτε οι Τρελοί του Σασούν. Τελικά επικράτησε ο τίτλος Σασουντσί Νταβίντ, τον οποίον επέλεξα να αποδώσω στα ελληνικά ως Δαβίδ ο Σασούνιος. Επικράτησε ο τίτλος αυτός ίσως γιατί ο Δαβίδ είναι ο πιο λαϊκός, ο πιο τρελός και ο πιο δημοφιλής ήρωας του έργου.

Το ογκώδες αυτό αφηγηματικό έργο αποτελείται από τέσσερις θεματικούς κύκλους, που μιλούν για τη ζωή τεσσάρων γενεών ηρώων, τη γέννηση, την ενηλικίωση, τους αγώνες τους ενάντια στους ξένους κατακτητές, τα ηρωικά και υπεράνθρωπα κατορθώματά τους, τους έρωτές τους, τον θάνατό τους. Οι αγώνες αυτοί και οι εξεγέρσεις ενάντια στο αραβικό χαλιφάτο αποτέλεσαν το ιστορικό πλαίσιο του έργου. Πρόκειται για ένα μνημειώδες έργο, γνήσιο δημιούργημα της προφορικής λαϊκής παράδοσης. Αντανακλά, μέσα από τη ζωή των ηρώων του και μέσα από τους μύθους και τις ιστορίες που αφηγείται, τους αγώνες του λαού για επιβίωση, τις αντιλήψεις του για τη ζωή και τον θάνατο, για τον κόσμο γενικά.

Ως ένα προφορικό λαϊκό έργο, το οποίο χτιζόταν σταδιακά στη διάρκεια των αιώνων, διατηρεί μέσα του ένα προχριστιανικό μύθο λογικό υπόστρωμα, πάνω στο οποίο επικάθονται τα χριστιανικά
στοιχεία, έτσι όπως πάνω στα χαλάσματα προχριστιανικών ναών χτίστηκαν χριστιανικές εκκλησίες. Τα στοιχεία αυτά έχουν λειτουργικό ρόλο στο έργο· διαφοροποιούν τους χριστιανούς Αρμένιους από τους μουσουλμάνους Άραβες κατακτητές, αφού η Αρμενία είχε δεχτεί τον χριστιανισμό ως επίσημη θρησκεία από τις αρχές του τετάρτου αιώνα και τον όρισε ως συστατικό στοιχείο της αυτοεικόνας της.