ΚΕΚΡΑΓΑΡΙΟΝ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ ΚΑΙ ΙΕΡΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ, ΤΑ ΜΟΝΟΛΟΓΙΑ

Η απόδοσις αυτή του αρχαίου κειμένου στη νεοελληνική μας γλώσσα δεν έχει μεγάλες λογοτεχνικές αξιώσεις. Μοναδικός της σκοπός είναι να φέρη τα υψηλά νοήματα του Ιερού Αυγουστίνου -που τάγραψε στα λατινικά- στη σκέψι και στην καρδιά του σημερινού ανθρώπου.
Θρησκευτικοί στοχασμοί είναι το Κεκραγάριο αυτό, μα τόσο βαθείς και μάλιστα στη δύσκολη γλώσσα του Ευγενίου Βουλγάρεως, ώστε αποτελούν πραγματικά "πυκνήν και σφυρήλατον σοφίαν εν ολίγω όγκω", χάρις και στην περίτεχνη σύνταξι της εποχής του.
Για να απλοποιηθή όλος αυτός ο πλούτος, δεν γινόταν παρά να ξεχωρίση κανείς μία - μία τις φράσεις, ν' αλλάξη τη θέσι τους σε αρκετά σημεία και αλλού να προσθέση φειδωλά επεξηγηματικές λέξεις ή μικρές φράσεις. Ταυτόχρονα έπρεπε να κομματιάση το κείμενο σε μικρές περιόδους, ώστε να ξεχωρίσουν και οπτικά τα νοήματα και οι ενότητες μεταξύ τους. Μ' αυτόν τον τρόπο γίνεται πιο ευπρόσδεκτο το υπέροχο έργο στον σημερινό αναγνώστη. Πήρε όμως μορφή ποιήματος, ενώ είναι πεζό.
Αλλά ολόκληρο το αριστούργημα είναι ποιητικό στην πνοή του και σαν καταπιαστή κανείς μ' αυτό πασχίζει ν' αποδώση όσο μπορεί όλην αυτή την ποίησι. Έτσι σε άφθονα σημεία παίρνουν κάποια μουσικότητα οι φράσεις, σαν ελεύθερος στίχος να πούμε, χωρίς να φτάνουν στο πεζοτράγουδο. Εξ άλλου είναι τόσα τα καλολογικά σχήματα της κομψής πέννας του πανεπιστήμονος Κληρικού και μάλιστα με σπανιώτατες λέξεις, ώστε αναγκάζεται ο μεταφραστής να καταφύγη κάποτε σε μερικά -άτεχνα βέβαια- ευρήματα, για να κατοπτρίση κάπως τη σοφία και την ομορφιά του λόγου των δύο γιγάντων του πνεύματος.