ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΣΗ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ

Στη ζωή μας τελούμε καθημερινά διάφορες πράξεις και γινόμαστε μάρτυρες ή και αποδέκτες πράξεων των άλλων. Τί είναι όμως οι ανθρώπινες πράξεις; Η σχετική φιλοσοφική συζήτηση, που ξεκινά από τον Αριστοτέλη, είναι πολύπλοκη και περικλείει πολλές διχογνωμίες. Τη σύγχρονη εποχή, δύο υπήρξαν οι βασικές αντίπαλες σχολές. Η μία στάθηκε περισσότερο στην πράξη ως ένα εξατομικευμένο γεγονός ηθελημένης μεταβολής της πραγματικότητας το οποίο, όπως και κάθε άλλο, εξηγείται βάσει σχέσεων αιτιότητας: η πράξη συνίσταται σε σωματικές κινήσεις που προκαλούν μεταβολές της κατάστασης των πραγμάτων, αλλά και προκαλούνται οι ίδιες από μεταβολές που σημειώνονται στην ψυχονοητική κατάσταση του δρώντος. Διέσπασε έτσι την πράξη σε διακριτά μέρη, μεταξύ των οποίων υφίστανται αιτιώδεις σύνδεσμοι. Η άλλη σχολή τόνισε περισσότερο το στοιχείο της πρόθεσης ως αυθορμησίας του δρώντος και επέμεινε στην ενότητα της πράξης. Το παρόν βιβλίο επιχειρεί τη σύνθεση των δύο, αλλά και να αναδείξει ένα τρίτο στοιχείο της πράξης, που είναι στοιχείο γενίκευσης: τους λόγους στους οποίους βασίστηκε ή όφειλε να βασιστεί ο δρων. Οι λόγοι συμβάλλουν στη διαμόρφωση της πρόθεσης, δικαιολογούν την τέλεση της πράξης ή στηρίζουν την αρνητική αξιολόγησή της, αλλά και της προσδίδουν νόημα τόσο για τον ίδιο τον δρώντα όσο και απέναντι στους τρίτους.