ΑΡΣΑΝΑΔΕΣ ΚΑΙ ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙΑ

Οι ερευνητές που ασχολήθηκαν διαχρονικά με τα κείμενα των ταξιδιωτών εν γένει, βρέθηκαν μπροστά σε αμέτρητες πληροφορίες, εκτιμήσεις, κριτικές καθώς και σχόλια, υποκειμενικά συνήθως, θετικά ή αρνητικά, άλλοτε παράδοξα, άλλοτε φανταστικά και άλλοτε εντελώς ιδιαίτερα. Εκείνο όμως που παραμένει σημαντικό εν προκειμένω είναι ότι οι καταγραφές, ρεαλιστικές ή όχι, πλούτισαν τον προβληματισμό γύρω από το ταξίδι στην Αθωνική πολιτεία. Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα, ώστε σήμερα να διαθέτουμε πραγματικά πολλά εργαλεία που βοηθούν τον αναγνώστη αυτής της εμπεριστατωμένης πραγματείας της Ευαγγελίας Δαμουλή, καρπός πολυετούς και επίπονης έρευνας, να σχηματίσει μια σαφή και ολοκληρωμένη εικόνα σχετικά αφενός με το τι αναζητούσαν οι εκάστοτε προσκυνητές και ταξιδιώτες στον Άθωνα και όλοι οι άλλοι που το επισκέφτηκαν από τα τέλη του 19ου αιώνα και τι αντιπροσωπεύει αφετέρου το Όρος σήμερα, στην αυγή του 21 ου αιώνα γενικότερα, αλλά και για τον καθένα απ’ αυτούς τους επισκέπτες.

Το εντυπωσιακό, πράγματι, σε όγκο καταγραμμένο υλικό που μελέτησε η ερευνήτρια καλύπτει σχεδόν όλες τις κατηγορίες επισκεπτών του Άθω που συνεχίζουν να καταφθάνουν έως σήμερα, όπως επισημαίνεται, αναζητώντας άλλος πνευματικότητα, άλλος πίστη, άλλος θεώρηση του κόσμου, άλλος έμπνευση, άλλος γνώση, άλλος περιέργεια. Όλοι όμως φαίνεται ότι επηρεάζονται βαθιά όταν βρίσκονται σ’ αυτόν τον μοναδικό τόπο, είτε είναι μοναχοί και ιερωμένοι άλλου δόγματος, είτε επιστημονικές αποστολές που μελετούν τα αρχεία και τις βιβλιοθήκες των διαφόρων μοναστηριών, είτε απλοί περαστικοί επισκέπτες, ακόμη και αγνωστικιστές.