Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

Οι ραγδαίες εξελίξεις που σηματοδοτήθηκαν από την πτώση του τείχους του Βερολίνου και την κατάρρευση του κομμουνισμού είχαν τραγικές επιπτώσεις στην περιοχή των Βαλκανίων. Η δυτική υποστήριξη στην πολυδιάσπαση της Γιουγκοσλαβίας ενθάρρυνε την έκρηξη του εθνικισμού αντί να τον καταλαγιάσει. Ολέθρια υπήρξε η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας για την ανεξαρτησία της Βοσνίας. Οι εθνικιστικές τάσεις ασφαλώς προϋπήρχαν, ενισχύθηκαν όμως ακόμη περισσότερο όταν ορισμένες μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις θέλοντας στη μεταδιπολική και μεταβατική αυτή εποχή να ενισχύσουν την επιρροή τους έπαιξαν το γνωστό, από τις παραμονές του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, παιχνίδι των ζωνών επιρροής. Όλοι φάνηκαν να ξεχνούν ότι όταν ενθαρρυνθεί ο εθνικισμός δημιουργεί τη δική του ανεξέλεγκτη δυναμική.
[. . .] Η Ελλάδα, που θα έπρεπε να μείνει έξω από το κλίμα αυτό της αστάθειας, παρασύρθηκε από τη δίνη του αποκαλύπτοντας τις τραγικές συνέπειες της έλλειψης μιας εξωτερικής πολιτικής με μακροπρόθεσμη στρατηγική και σταθερούς στόχους. Οι εγγενείς αδυναμίες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής αποκαλύφθηκαν λοιπόν σε όλο τους το μεγαλείο. Το βάρος του πολιτικού κόστους, ο βολικός λαϊκισμός, ο ανέξοδος εθνικισμός, η έλλειψη πολιτικού θάρρους συνέβαλαν στη δημιουργία του σημερινού αδιεξόδου, που η μελέτη του Δαμιανού Παπαδημητρόπουλου με κάθε λεπτομέρεια και πολλή μεθοδικότητα αναλύει. (Από τον πρόλογο τον Γιάννη Καρτάλη)