ΕΙΝΑΙ ΗΘΙΚΗ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ; (No 11)

Στο ερώτημα αν η πολιτική, η διοίκηση, η οικονομία, κ.λπ. είναι ηθική, η απάντηση δεν είναι εύκολη, ούτε απλή. Βέβαια, θα πει κανείς, γίνεται αλλιώς; Αν δεν είναι στοιχειωδώς ‘ηθική’ η πολιτική (η διοίκηση, η οικονομία, κ.λπ.), ποια άραγε βαρβαρότητα αναμένει τον άνθρωπο και τις πολιτικές κοινωνίες; Σύμφωνοι, θα αντιτείνει άλλος, αλλά η πολιτική στην ‘πράξη’ είναι μια υπόθεση σκληρή, κι αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να το αγνοήσει η θεωρία. Ίσως χρειάζεται καμιά φορά αυτός που ασκεί την εξουσία να μην έχει τα χέρια του καθαρά, να κάνει τη ‘βρώμικη δουλειά’. Ώστε άλλο είναι η ηθική και άλλο η πολιτική, άλλο η θεωρία και άλλο η πράξη, άλλο οι ιδέες και άλλο οι εφαρμογές τους. Κι όποιος δεν βλέπει τη διάκριση, μάλλον δεν είναι ρεαλιστής. Είναι ανεδαφικός και πλανάται οικτρά.

Είναι, όμως, αναγκαίο να διαζευχθεί οριστικά η πολιτική από την ηθική προβληματική; Ποιο είναι τότε το κόστος, ποιες οι συνέπειες στη ζωή της κοινωνίας; Αν η πράξη απομακρυνθεί πολύ από τις ιδέες, από τις αρχές και τις αξίες, αν αυτές διωχθούν από το προσκήνιο, σαν ενοχλητικές παρουσίες, και κρυφτούν στις απόκρημνες σπηλιές τους, απρόσιτες και αόρατες από τους ανθρώπους, μήπως τότε η πολιτική πράξη και διαδικασία φτωχαίνει υπερβολικά σε περιεχόμενο και αξία; Και η ‘πολιτική ηγεσία’ σε ποια ζητήματα καλείται να εστιάσει την προσοχή της; Απλή διαχείριση ή/και κανονιστική μεταβολή και ευρυθμία; Υπό ποίες προϋποθέσεις μπορεί αυτή να ανταποκριθεί στον ρόλο και την αποστολή της, που είναι να υπηρετεί την κοινωνία, συνολικά; Όχι απλώς τα συμφέροντα κάποιας τάξης, κοινωνικής ομάδας ή ‘elite’; Τι αποφαίνονται και εκτιμούν σχετικά οι μείζονες φιλόσοφοι και στοχαστές, από την εποχή του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη έως τη σύγχρονη εποχή;

Σε τούτα και άλλα συναφή ζητήματα αφιερώνονται τα επιχειρήματα και οι σκέψεις που αναπτύσσονται στις σελίδες τού ανά χείρας βιβλίου και στη β΄ (επαυξημένη) έκδοσή του.