ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΣ

Ο Wolfgang J. Mommsen, ένας εκ των σημαντικότερων ιστορικών του μεταπολέμου, συλλέγοντας το ιστορικό υλικό και τα στατιστικά στοιχεία που περιλαμβάνονται σε τούτη την μελέτη, είχε την πρόθεση να αποσυνδέσει την ιστορική ερμηνεία του ιμπεριαλισμού από ιδεολογικές προσεγγίσεις. Οι ιδεολογικές προσεγγίσεις κυριάρχησαν στο παρελθόν αλλά πλέον δεν ανταποκρίνονται, σύμφωνα με τον Mommsen στις απαιτήσεις της σύγχρονης έρευνας. Με τον όρο ιμπεριαλισμός ο Mommsen νοεί την διαδικασία της εδαφικής εξάπλωσης των μεγάλων βιομηχανικών κρατών σε υπερπόντιες περιοχές, με στόχο την ίδρυση αποικιών ή ακόμα και παγκόσμιων αυτοκρατοριών. Αυτός ο ορισμός αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό την αυτοσυνειδησία των ανθρώπων που πρωταγωνίστησαν την εποχή του προηγμένου ιμπεριαλισμού. Πριν το 1914, σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη, εξίσου δε και στις Η.Π.Α., επικρατούσε ομόφωνα η άποψη ότι, στην επερχόμενη ιστορική περίοδο (δηλαδή στις μέρες μας), τη δυνατότητα να συγκαθορίζουν ενεργά το μέλλον της ανθρωπότητας θα είχαν μόνο εκείνες οι Δυνάμεις που θα εξελίσσονταν σε παγκόσμιες Δυνάμεις. Ο Mommsen περιόρισε χρονικά την επιλογή των πηγών του έως το 1918, μέχρι την εποχή δηλαδή του προηγμένου ιμπεριαλισμού, για τον λόγο ότι η έρευνα για τις μεταγενέστερες περιόδους βρισκόταν σε πρώιμο στάδιο. Όμως έλαβε μέριμνα, ώστε να καταγραφούν όχι μόνον οι μορφές του τυπικού, άμεσου ιμπεριαλισμού, αλλά και οι ποικίλες μορφές άτυπης ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας ή ιμπεριαλιστικού ελέγχου, έστω και μόνο από την σκοπιά των βιομηχανικών κρατών. Η παρούσα μελέτη αποτελεί ένα αξιόπιστο και διδακτικό εγχειρίδιο για δασκάλους, μαθητές και φοιτητές. Για τη διευκόλυνση του αναγνώστη προτάσσονται στα επιμέρους κεφάλαια σύντομα εισαγωγικά σημειώματα ενώ στο παράρτημα περιλαμβάνεται και ευρετήριο ονομάτων με βιογραφικά στοιχεία που διευκολύνει την ταυτοποίηση των προσώπων τα οποία αναφέρονται στις σελίδες της μελέτης. Επιπλέον, στην ελληνική έκδοση, έχουν προστεθεί χάρτες στους οποίους απεικονίζεται η εξέλιξη του ιστορικ