ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ

ΤΑ ΕΝΔΕΚΑ συγγενικὰ μελετήματα ποὺ περιλαμβάνονται στὴν παροῦσα
ἔκδοση εἶναι γραμμένα ἀνάμεσα στὸ 1989 καὶ τὸ 2009 καὶ συνδέονται θε -
ματικά. Δὲν ἀποτελοῦν κεφάλαια ἑνὸς βιβλίου, ἀλλὰ αὐτοτελεῖς σπουδὲς ἑνὸς
πολύπλευρου ζητήματος, ποὺ δὲν εἶναι ἄλλο ἀπὸ τὸ λογοτυπικὸ ὕφος τῆς με -
σαιωνικῆς δημώδους ποίησης, τοῦ δημοτικοῦ τραγουδιοῦ καὶ τῶν πρώιμων
ἔργων τῆς νεοελληνικῆς λογοτεχνίας. Σὲ ὅλες αὐτὲς τὶς περιπτώσεις ἔχομε νὰ
κάνομε μὲ ποιητικὰ εἴδη ποὺ στηρίζονται σὲ τυπικά, ἐπαναλαμβανόμενα στοι -
χεῖα καὶ ποικίλα στιχουργικὰ σχήματα, τὰ ὁποῖα ἐπιβιώνουν ἢ μεταλλάσσονται
ἀπὸ ἐποχὴ σὲ ἐποχή.
Ὡστόσο, δὲν πρόκειται ἁπλῶς γιὰ στιχουργικὰ ἐπινοήματα ποὺ διευκολύνουν
τὸν ποιητικὸ αὐτοσχεδιασμό. Εἶναι ἐπίσης ἑνότητες σημασίας, εἴτε πρόκειται
γιὰ μικρὰ μοτίβα εἴτε γιὰ μεγαλύτερα θέματα ποὺ συγκροτοῦνται ἀπὸ δέσμες
μοτίβων· εἶναι ἀκόμη τρόποι καὶ σχήματα ὀργάνωσης τῆς σημασίας. Ἑπομένως,
τὰ ἐν λόγῳ στοιχεῖα ἀντανακλοῦν τὴν κοσμοαντίληψη καὶ ἰδεολογία τῆς κοινω-
νίας ἐντὸς καὶ χάριν τῆς ὁποίας παράγεται ἡ λογοτεχνία καὶ οἱ ἄλλες ἀφηγημα -
τικὲς τέχνες, στὶς ὁποῖες συμπεριλαμβάνεται καὶ ἡ τροπικὴ μουσική.
Στὰ ζητήματα μορφῆς καὶ νοημάτων τῆς ἑλληνικῆς παραδοσιακῆς ποίησης δια -
φόρων περιόδων εἶναι ἀφιερωμένα τὰ πρῶτα ὀκτὼ κείμενα τῆς συλλογῆς. Τὰ
ὑπόλοιπα τρία συνοψίζουν τὴν ἱστορία καὶ τὴν ἐξέλιξη τῶν λαογραφικῶν σπου -
δῶν στὴν Ἑλλάδα, τὶς θεωρίες περὶ λαογραφίας ποὺ ἐπικράτησαν ἀπὸ τὸ 1908
ὣς τὴ δεκαετία τοῦ 1960, τὴ γόνιμη συνάντησή της μὲ τὴν ἱστορία, ἀλλὰ καὶ τὴν
ἀνώφελη ἀντίθεση τῆς κοινωνικῆς ἀνθρωπολογίας πρὸς αὐτήν.