Η ΜΗ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΗ ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΓΟΡΓΙΑ ΩΣ ΑΤΟΠΙΑ ΚΑΙ ΩΣ ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ

Εἶναι ὁ Γοργίας ἕνας στοχαστὴς ἱκανὸς νὰ προξενεῖ ναυτία, ὅπως μὲ τόση ἔμφαση ἰσχυριζόταν ὁ E. R. Dodds; Εἶναι ὁ Γοργίας ἕνας στοχαστὴς μηδενικῆς ἀξίας, ὅπως βεβαίωνε ὁ J. M. Robinson; Ἀνήκει ὁ Γοργίας στὴν χορεία ἐκείνων τῶν στοχαστῶν, τῶν σοφιστῶν, οἱ ὁποῖοι, ἐπειδὴ θεμελίωσαν τὴν κριτικὴ σκέψη, ὁδηγοῦν τὸν ἄνθρωπο σὲ μία ἐπικίνδυνη ἐλευθερία, εἶναι δηλαδὴ ἕνας στοχαστὴς ἐπικίνδυνος, ὅπως διακήρυσσε ὁ Κωνσταντῖνος Τσάτσος; Ἡ παροῦσα μελέτη γιὰ τὸν Γοργία φιλοδοξεῖ νὰ ἀποτελέσει μία ἀπαρχή, ἕνα ξεκίνημα, μία πρώτη ἐρευνητικὴ προσπάθεια ἀντιρρόπησης ἀπέναντι σὲ ὅλα ὅσα, ἄκρως θλιβερά, προαναφέρθηκαν. Ἡ μελέτη αὐτὴ φιλοδοξεῖ νὰ στοιχηθεῖ μὲ ἐκεῖνες τὶς ἀπόψεις τῆς διεθνοῦς βιβλιογραφίας ποὺ δὲν θεωροῦν τὸν στοχασμὸ τοῦ Γοργία ἐμετικό, οὐτιδανὸ ἢ ἐπικίνδυνο γιὰ τὰ χρηστά —καὶ χριστιανικά— ἤθη καὶ τὸν ὁλοκληρωτικὸ πολιτικὸ ἰδεασμό, καὶ οἱ ὁποῖες — εὐτυχῶς— πληθαίνουν συνεχῶς· οἱ ἀπόψεις αὐτὲς θεωροῦν τὸν Γοργία ὡς ἕναν ἐξίσου ἀξιόλογο, πρὸς τοὺς ἄλλους ἀρχαίους Ἕλληνες φιλοσόφους, στο­χαστή. Ἡ παροῦσα μελέτη λαμβάνει σοβαρότατα ὑπ’ ὄψιν της τὴν τριπλῆ ἀρχαία μαρτυρία ὅτι ὁ Γοργίας ὑπῆρξε μαθητὴς τοῦ Ἐμπεδοκλῆ· ἔχοντας, ἐπιπροσθέτως, τὴν ἑρμηνευτικὴ ἄποψη ὅτι τὸ ἔργο τοῦ Λεοντίνου σοφιστῆ Περὶ τοῦ μὴ ὄντος ἢ Περὶ φύσεως ἐπιβεβαιώνει αὐτὴ τὴν σχέση μαθητείας, δοκιμάζει νὰ γενεαλογήσει τὶς τρεῖς —ἀλληλένδετες μεταξύ τους— θέσεις τῆς μὴ ἀναπαραστατικῆς ὀντολογίας του, μὲ βάση τὶς μὴ ἀναπαραστατικὲς ἀπόψεις τοῦ Ἀκραγαντίνου στοχαστῆ. Ἐπίσης, ἡ παροῦσα μελέτη δοκιμάζει νὰ δείξει ὅτι, γιὰ τὸν Γοργία, ὁ μὴ ἀναπαραστατικὸς ὀντολογικὸς λόγος τοῦ ἔργου του Περὶ τοῦ μὴ ὄντος ἢ Περὶ φύσεως, ὅπως ἤδη καὶ γιὰ τὸν δάσκαλό του Ἐμπεδοκλῆ ὁ μὴ ἀναπαραστατικὸς ὀντολογικὸς λόγος τῶν ἔργων του Περὶ φύσεως καὶ Καθαρμοί, μπορεῖ νὰ λειτουργήσει, γιὰ τοὺς ἀνθρώπους, ὡς θεραπευτικὸς φιλοσοφικὸς λόγος, ὁ ὁποῖος —ἀναδεικνύοντας τὴν ἀδιαχώριστη ὁλότητα ἀνθρώπου -Φύσης/Κόσμου— στοχεύει νὰ ἀπαλλάξει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ δύο μείζονα προβλήματά του: ἀπὸ τὸ πρόβλημα τῆς ἀγωνίας τῆς βεβαιότητας τοῦ θ