Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΜΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ. ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Με τον τίτλον "Ο ελληνισμός μου και οι Έλληνες" ο Ίων είχε, στο διάστημα έξι χρόνων, από το 1903 ίσαμε το 1909 -κατά τα οποία υπηρέτησε σε διάφορα προξενεία στη Μακεδονία, στη Θράκη, στην Αίγυπτο, στες πρεσβείες της Πόλης και της Ρώμης και στο υπουργείο στην Αθήνα, δηλαδή στα πιο επίμαχα σημεία του Ελληνισμού και στα σπουδαιότερα πολιτικά κέντρα της Ανατολής-, γεμίσει δυο τετράδια σημειώσεις, ωσάν ημερολόγιο γι' ατομική του χρήση.

Άμεση εξωτερική συνάρτηση η μία σημείωση με τρς άλλες δεν έχουν πάντα, αλλά σφιχτοδένονται από το ίδιο το γενικό θέμα. Όπως το εξηγεί αρκετά και ο τίτλος, εις τα τετράδια αυτά σημείωνε όσες και όποιες εντυπώσεις ελάβαινε ή παρατηρήσεις και σκέψεις έκανε, αναλύσεις, αναγωγές σε γενικότητες και συγκρίσεις, σχετικές προς όλα τα είδη των ελληνικών ζητημάτων, που του παρουσιάζονταν καθημερινά στο δρόμο του και του τραβούσαν έμμονα την προσοχή· σκέψεις, σχετικές συγχρόνως και προς τον εαυτό του, γιατί τον εαυτό του τον έβλεπε σχεδόν διαρκώς μέσα στο περιβάλλον του, μέσα στον εθνικόν / οργανισμό, σα στοιχείον ή όργανο απαραίτητο, ή μονάχα
μικρό κύτταρο χρήσιμο, για την ύπαρξη του οργανισμού τούτου, τον οποίον έτσι έφθανε να βάλη σκοπό της ζωής του. Αλλά τον εαυτό του και αυτόν καθεαυτόν, άσχετα, προς το έθνος, αγωνιζόταν αδιάκοπα να εξερευνή και να δοκιμάζη. [...]

(από τον πρόλογο του Φίλιππου Δραγούμη)